در پنل گفتوگوی نوزدهمین رویداد فیناپ، پول خصوصی، تکامل آن با استفاده از کریپتونومی مورد نقد و بررسی قرار گرفت. افراد حاضر در پنل اول این رویداد، شهرام شریف، دبیر گروه تکنولوژی فردای اقتصاد، امیرحسین خالقی، پژوهشگر اقتصاد سیاسی، امیررضا عبدلی، پژوهشگر و مترجم کتاب خصوصیسازی پول و نیما نامداری، تحلیلگر اقتصاد دیجیتال بودند که خصوصیسازی پول را مورد ارزیابی قرار دادند.
با توجه به رشد فناوری، اختراع ارزهای دیجیتال و استفاده از تکنولوژی بلاکچین، خصوصیسازی پول به یکی از مسائل مورد توجه در حوزه اقتصاد و فناوری تبدیل شده است. این مفهوم نه تنها به افزایش امنیت مالی افراد کمک میکند بلکه که سبب افزایش اعتماد در سیستم اقتصادی نیز میشود .با خصوصیسازی پول، افراد قادرند به طور مستقیم و بدون نگرانی از نظارت دولتی، تراکنشهای مالی خود را انجام دهند. این اقدام نه تنها به حفظ حریم شخصی کمک میکند بلکه میتواند به بهبود شفافیت و انعطافپذیری در سیستم مالی جهانی منجر شود.
امیررضا عبدلی، پژوهشگر و مترجم کتاب خصوصیسازی پول در خصوص ترجمه این کتاب توضیح داد: « ایده اصلی کتاب ناظر بر این است که پول، از حالت ملی خود خارج شود. کشورهای مختلف میتوانند اجازه دهند که ارزها، در چهارچوب ملی و بینالمللی پذیرفته شود و تنها به پول ملی خود محدود نشوند. اینکه انحصار در موردی وجود داشته باشد، قطعا کارایی و کیفیت آن کاهش پیدا خواهد کرد و در این وهله، انحصارگر در خصوص ارائه کیفیت، هیچ دغدغهای نخواهد داشت. اما وجود رقابت، کیفیت و کارایی بهتر، همچنین خلاقیت را عرضه خواهد کرد.»
او در خصوص مزیت پول خصوصی گفت: «یکی از مهمترین مزیتهای پول خصوصی را میتوان حق انتخاب دانست. در مقابل سلب اختیار از دارندگان پول و مردم، اختیار مطلقی به انتشارکنندگان آن داده میشود. در خصوصیسازی و وجود رقابت در این سیستم، ارزش پول حفظ میشود و اگر چنین اتفاقی نیوفتد، اقبال مشتری را از دست خواهند داد و از گردش مالیشان کاسته میشود.»
امیرحسین خالقی، پژوهشگر اقتصاد سیاسی در خصوص انتشار پول بیان کرد: «پول، مهمترین ابزار یک کشور تلقی میشود و پول خصوصی و استفاده مردم در راستای مبادلات آن ضرورت اخلاقی است. همانطور که شاهد هستیم، به لحاظ تکنولوژیک میتوان به چیزی دست یافت که همان کارایی پول را داشته باشد اما زیانهایش را متحمل نشود. ایده خصوصیسازی پول توسط صاحبنظران، ضرورت اخلاقی برای دنیای ما محسوب میشود. در دیدگاه هایک مطرح میشود که اگر یکسری مسائل کلیدی به بازار سپرده شود، نتیجه بهتری مثل کیفیت بالاتر، کاهش هزینههای مضاف و فساد حاصل میشود. در خصوص پول نیز همین نتایج مثبت برداشت میشود.»
خالقی در خصوص امید موجودی که در این فضا وجود دارد افزود: «با استفاده از تکنولوژی، امید و امکانی بوجود آمده است که حجم پولی دچار نوسانات زیادی نشود. گرچه ارزهای دیجیتال یا مهمترین آنها مثل بیتکوین هنوز در سیستم مالی کشور رواج پیدا نکرده، اما امیدواریم تکنولوژی مارا به سویی ببرد که از جباریت دولت کاسته شود. اگر جایی برای آزادی افراد در خصوص اقتصاد وجود دارد، این هدف از طریق رمزارزها محقق میشود.»
نیما نامداری، تحلیلگر اقتصاد دیجیتال، در خصوص تفکیک مفاهیم پول بیان کرد: «اینکه پول در انحصار دولت کشورها باشد، تاریخچه نسبتا طولانی ندارد و در طول تاریخ، پول خصوصی رایجتر است. پول خوب پولی است که مردم به سادگی و بدون چالش از آن استفاده میکنند و ارزش ذاتی دارند. مثل سکه طلا. پول دولتی، پول خوبی به دلیل مداخله دولت و تغییر ارزشها آن تعبیر نمیشود. این تغییرات از طریق تورم و تزریق پول ضعیف بوجود میآید. یکی از مهمترین دلایلی که میتوان در مورد رایج بودن پول دولتی در نظر داشت، بحث اعتماد است. در این وهله، نهاد ثالثی برای تضمین و اعتماد وجود دارد که باعث رایج بودن این پول و سیستم مالی میشود. نوسانات کریپپتو در مقایسه با ریال به هیچوجه بیشتر نیست.»
نامداری در مورد تورم گفت: «تورم، به ویژه تورم مضمن و بلندمدت، بدترین پدیدهای است که در یک جامعه ممکن است رخ دهد. تورمی که کشور ما متحمل آن است، در دنیا بینظیر و کمنظیر شمرده میشود. در دنیا، نرخ تورم اصولا 10 درصد است. اما ایران از سال 1354، تنها حدود چهار سال بود که تورم زیر ده درصدی داشت. به نظر میآید یکی از راهحلهای این مسئله، انحصارزدایی است. اینکه انحصار عرضه پول در یک کشور از بین برود و در راستای آن رقابت شکل بگیرد، مثمرثمر خواهد بود.»
او در خصوص اینکه کریپتو میتواند راهحلی باشد یا نه افزود: «فیات و پولهای معمولی دو کارکرد اصلی دارند؛ کارکرد مبادلاتی و کارکرد سرمایهگذاری. یکی از مهمترین وظایف آنها، انجام معاملات تجاری و مبادلات اقتصادی است. علاوه بر این، فیات به عنوان ابزاری برای سرمایهگذاری نیز شناخته میشوند. اما در حال حاضر، کریپتوکارنسیها نتوانستهاند به طور کامل در دنیای مبادلات جایگزین شوند. حتی بیتکوین، که یکی از پرتبادلترین کریپتوکارنسیها است، و اخیراً تتر نیز به آن اضافه شده است، هنوز حجم استفاده گستردهای ندارند. این موضوع به دلیل ترجیح مردم به استفاده از ارزهای پایدارتر به عنوان واحد معاملاتی و انبار ارزش مطرح شده است.دو عامل اصلی در این زمینه وجود دارد. در ابتدا، مردم به دنبال استفاده از ارزهایی هستند که برخاسته از اقتصاد پایدارتری هستند. دوماً، اعتماد به بازار کریپتوکارنسی در یک شبکه توزیع شده چالشهای خود را دارد. این اعتماد به عنوان یک عامل کلیدی برای جذب مشارکت کاربران و سرمایهگذاران در این فضا حائز اهمیت است.»
سوره پوراشرف