همزمان با برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو 1403 و با حضور یک هیئت تجاری متشکل از شرکت‌های ترکیه‌ای در ایران، همایش تجاری ایران و ترکیه در اتاق تهران برگزار شد. در این همایش که با اقبال فعالان اقتصادی ایرانی مواجه شده بود، دو طرف ضمن اشاره به چالش‌ها و موانع توسعه ارتباطات تجاری، از عزم خود برای حل این مسایل سخن گفتند.
به گزارش تریبوننیوز، به نقل از روابط‌عمومی اتاق خبر اتاق بازرگانی تهران، حسام‌الدین حلاج، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران در ابتدای این همایش با اشاره به اینکه اتاق تهران در برنامه سه ساله خود قصد دارد در زنجیره‌های مشخصی با این کشور همکاری کند، افزود: «در سال گذشته اتاق تهران هیئتی را به استانبول اعزام کرد که نخستین هدف از تدارک این سفر، بهره‌گیری از تجربیات این کشور در نوع ارتباط دولت و بخش خصوصی بود. در عین حال، آشنایی با ساختار اتاق‌های بازرگانی این کشور برای ارتقای سطح خدمات در اتاق تهران از دیگر اهداف این سفر بود.»
حلاج همچنین گفت که اتاق تهران در سال گذشته برای برقراری ارتباط ارگانیک با ترکیه، به مجموعه‌ای در این کشور نمایندگی داد تا به این واسطه نسبت به شبکه‌سازی تجار اقدام کرده و در رویدادهای تجاری ترکیه نیز شرکت کند.
معاون امور بین‌الملل اتاق تهران با اشاره به اینکه اکنون فناوری‌های نسل 2 در ترکیه در حال کنار گذاشته شدن است، ادامه داد: «این فناوری‌ها می‌تواند وارد ایران شود و برخی نیازهای تکنولوژیکی ایران را برطرف کند. در واقع با توجه به انرژی و نیروی کار ارزان در ایران ورود این فناوری‌ها در قالب سرمایه‌گذاری مشترک قابل پیگیری است.
موضوع دیگری که حلاج به آن اشاره کرد، تدوین سند موافقت نامه آزاد بود که در این باره توضیح داد: «ما علاقه‌مند هستیم که تدوین این موافقت‌نامه را با مشارکت بخش خصوصی ترکیه پیش ببریم. او همچنین با اشاره برگزاری کمیسیون اقتصادی مشترک ایران و ترکیه در نیمه دوم سال جاری، نسبت به میزبانی از هیات همراه مقامات ترکیه ای ابراز آمادگی کرد.»
ترکیه می‌تواند دروازه ورود ایران به ترکیه باشد
در ادامه این همایش، بولنت اورهان تورل، رایزن بازرگانی سفارت ترکیه در ایران طی سخنانی ضمن ابراز امیدواری نسبت به اینکه سفر هیات ترک به ایران منجر به توسعه مراودات تجاری دو کشور شود، گفت: «ایران و ترکیه دو کشور با مرز مشترک و همچنین پیوندهای مشترک فرهنگی هستند و مردمان این دو کشور حس غریبگی با یکدیگر ندارند.»
او وجود ذخایر غنی نفت و گاز و همچنین ذخایر معدنی را جزو مزیت های ایران برشمرد و گفت: «ترکیه می‌تواند از طریق ایران به منطقه قفقاز ارتباط پیدا کند و در عین حال کشور ما نیز با اتحادیه اروپا هم مرز بوده و ایران می‌تواند از مسیر ترکیه به اروپا راه پیدا کند.»
رایزن بازرگانی سفارت ترکیه در ایران با اشاره به مراودات تجاری ایران و ترکیه گفت: «ترکیه تحریم‌های غرب علیه ایران را اعمال نکرده، اما به دلیل آنکه کشور ما به همه کشورها صادرات داشته و منابعی را در این کشورها دارد، ناگزیر است در رابطه با تحریم‌های ایران احتیاط به خرج دهد.»
او سپس به مشوق‌های سرمایه‌گذاری خارجی در ترکیه اشاره کرد و گفت: «هر کشوری برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی تمهیداتی اندیشیده است و ترکیه نیز علاوه بر اعمال معافیت بر نصب دستگاه‌های جدید توسط سرمایه‌گذاران، در ارتباط با تبلیغات و تامین مکان هم کمک هزینه پرداخت می‌کند که سرمایه‌گذاران ایرانی در ترکیه نیز می‌توانند از این مشوق‌ها بهره بگیرند.»
اورهان تورل، با بیان اینکه سرمایه‌گذاران خارجی در ایران از طریق تاسیس شرکت می‌توانند اقدام به سرمایه‌گذاری کنند، ادامه داد: «البته الزام استفاده از لوازم و تجهیزات بومی وجود دارد که به دلیل به روزنبودن برخی تجهیزات در ایران این الزام مشکل‌ساز خواهد شد.»
او با بیان اینکه «ایران کشور فرصت‌هاست» گفت که اگرچه تحریم ها مشکلاتی را در مسیر توسعه مبادلات ایجاد کرده است اما ساختار این کشور به‌گونه‌ای است که می‌توان با آن همکاری کرد. نیروی کار و انرژی ارزان و همچنین موقعیت جغرافیایی ایران قابل توجه بوده که امکان تولید در این کشور و صادرات محصولات به سایر کشورها از جمله حوزه قفقاز و آسیای میانه نیز وجود دارد. البته به دلیل عدم ارتباط بانک های ایران با شبکه بانکی بین‌المللی مشکلاتی در نقل و انتقال وجوه وجود خواهد داشت که این مسائل نیز قابل بررسی است.
رایزن بازرگانی سفارت ترکیه در ایران در عین حال به این نکته نیز اشاره کرد که برای توسعه همکاری‌ها هماهنگی‌های بیشتری مورد نیاز است و به این منظور کمیته های مشترکی شکل گرفته است.
ضرورت تاسیس اتاق مشترک در ترکیه
در ادامه، مهرداد سعادت دهقان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه هم با اشاره به اینکه دو کشور طی 400 سال گذشته با ارتباطات گسترده و به شکل مسالمت‌آمیزی در کنار یکدیگر زندگی کرده‌اند، گفت: «جمعیت این دو کشور در مجموع به حدود 160 میلیون نفر می‌رسد و وجود چنین جمعیتی پتانسیل کمی نیست.»
او سپس به برخی مشکلات تجار ایرانی در ترکیه اشاره کرد و گفت: «معمولا بیش از 50 درصد وقت اتاق مشترک ایران و ترکیه به حل مشکلات بازرگانان ترکیه در ایران اختصاص پیدا می‌کند و چنین ساختاری را در ترکیه برای رسیدگی به مسایل تجار ایرانی نیافته‌ایم.» سعادت دهقان، با اشاره به سفر اخیر رئیس جمهوری ایران به آنکارا گفت: «با حل و فصل مسایل سیاسی، اکنون بهترین فرصت برای برنامه‌ریزی جهت ارتقا سطح مناسبات تجاری است. در گام نخست نیز ضرورت دارد یک اتاق مشترک فعال در ترکیه ایجاد شود. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه اکنون دیگر زمان برنامه‌ریزی برای تجارت ترجیحی گذشته است و ما درخواست تجارت آزاد با ترکیه را داریم.»
رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه در ادامه به سهم اندک کالاهای ایرانی از واردات ترکیه که به 2.5 میلیارددلار می رسد، اشاره کرد و گفت: «این درحالی است که تنها درحوزه کالاهای ترجیحی قابلیت صادرات 15 میلیارددلار کالا به ترکیه وجود دارد. اما به رغم تاکیداتی که در مورد توسعه مراودات دو کشور مطرح می‌شود، از کالاهای صادراتی ایران، مالیات مضاعف 6 درصدی دریافت می‌شود.» او ایران را بهشت برندهای ترک توصیف کرد و گفت: «برندهای ترکیه‌ای که در ایران به تولید و صادرات اقدام کردند، از این مزیت ایران مطلع هستند.»
تمایل داریم در مناطق آزاد ایران سرمایه‌گذاری کنیم
در ادامه سعادت‌الدین بوداک، عضو هیئت‌مدیره انجمن صنعتگران مستقل ترکیه (MÜSİAD) هم سخنان خود را با بیان این نکته آغاز کرد که هیئت ترکیه با آگاهی از پتانسیل‌هایی که در ایران وجود دارد به ایران سفر کرده و برای افزایش مراودات تجاری رایزنی کرده‌اند. البته موانعی وجود دارد که امیدواریم در دوره پیش رو بتوانیم آنها را حل کنیم.
او در ادامه از تمایل ترک‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران سخن گفت و افزود: «در کشور شما مناطق آزاد بسیاری وجود دارد و ما علاقه‌مند هستیم که در این مناطق سرمایه‌گذاری کرده و شبکه ارتباطات خود را در این مناطق ایجاد کنیم.»
بوداک، با تاکید بر ایجاد توازن در صادرات و واردات دو کشور، از فعالان اقتصادی ایرانی دعوت کرد که در رویداد اکسپوی ترکیه که در نوامبر سال جاری برگزار می‌شود، حضور پیدا کنند.
ایران و ترکیه مکمل یکدیگر هستند
فاتح چایاباتماز، نماینده سابق انجمن صنعتگران و بازرگانان مستقل ترکیه در ایران هم با اشاره به اینکه سال‌ها در ایران به تولید و تجارت مشغول بوده است، ادامه داد: «من می‌دانم که ساخت یک کارخانه چقدر دشوار است، اما ما انسان‌ها تنبل و نا‌امیدی نیستیم و مشکلات را باید حل کنیم.»
او با اشاره به اینکه ایران و ترکیه می‌توانند مکمل یکدیگر باشند، توضیح داد: «ترکیه با کل دنیا در ارتباط است و فاقد منابع طبیعی است. اما ایران از منابع طبیعی غنی بوده و دو کشور می‌توانند از مواهب یکدیگر بهره بگیرند.»
چایاباتماز، با بیان اینکه ترکیه با الحاق به برخی سازمان‌ها و پیمان های بین المللی یک سری محدودیت‌ها را پذیرفته است، ادامه داد: «ترکیه عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) است و مالیات کالاهای وارداتی از این کشورها به ترکیه صفر است؛ فعالان اقتصادی ایرانی نیز می‌توانند به دولت خود فشار بیاورند که عضو این سازمان شوند تا مالیات کالاهای وارداتی از ایران به ترکیه نیز صفر شود.»
او افزود: «اگر می‌گویید که ایران بهشت برندهای ترکیه‌ای است، باید بدانید که واردات 90 درصد کالاهای مصرفی از ترکیه به ایران ممنوع است. اما این را هم باید مورد توجه قرار دهید که ترکیه نیز برای ورود کالاهای ایرانی به بازار اروپا آب کوثر است. این عضو انجمن موسیاد ترکیه همچنین با اشاره به سرمایه گذاری گسترده ایرانی ها در ترکیه، گفت که انجمن موسیاد می‌تواند به مشکلات تجار ایرانی در ترکیه رسیدگی کند.»
در همین حال، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران گفت که ضرورت دارد در مورد اخذ مالیات 6.5 درصد ازکالاهای ایرانی صادراتی به ترکیه گفتوگوهای جدی صورت گیرد و درخواست ما از انجمن موسیاد این است که نماینده جدید خود را به اتاق تهران معرفی کنند تا امکان ارتباطات مستمر با این نهاد فراهم شود.
مشکلات را روی کاغذ بیاوریم
عمر تکدمیر، رئیس شورای شهر آدنا نیز با بیان اینکه توسعه روابط تجاری دو کشور دارای موانع بسیاری است، ادامه داد: «برگزاری چنین جلساتی، گامی در جهت حل این مشکلات است. نکته حائز اهمیت اینکه، ایران و ترکیه از مزیت‌های بسیاری به عنوان همسایه برخوردارند و این مزیت‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.» او گفت: «اگر موضوعات اصلی روی کاغذ بیاید، این آگاهی حاصل می‌شود که با چه مسایلی روبه‌رو هستیم و در ادامه با شناخت مشکلات می‌توان حل آنها را مورد پیگیری قرار داد.»
در ادامه و پس از مراسم افتتاحیه، تجار ایرانی و ترکیه‌ای گفتوگوهای مستقیم خود را آغاز کردند.