اتاق خبر فرابورس ایران

فرابورس ایران

فرابورس ایران از سال ۱۳۸۷ تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در کشور ایران شروع به کار کرد. در فرابورس نیز، مشابه بازار بورس، سهام شرکت‌های مختلف خرید و فروش می‌شود، اما تفاوت‌هایی بین این دو بازار وجود دارد که مسیر سرمایه‌گذاری آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.
عرضه سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه برای آن‌ها فواید زیادی دارد. به همین علت، شرکت‌های زیادی متقاضی بهره‌برداری از این مزایا هستند، اما همه این متقاضیان شرایط لازم برای ورود به بازار بورس را ندارند. در این شرایط، "فرابورس" یک راهکار برای شرکت‌ها فراهم می‌آورد تا از مزایای بازار سرمایه بهره‌مند شوند.
عرضه سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه به آن‌ها کمک می‌کند تا راه‌حلی برای مسئله تامین سرمایه داشته باشند. شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در بورس عرضه می‌شود، با نظارتی سخت‌گیرانه‌تر مواجه می‌شوند. همچنین نسبت به عملکرد آن‌ها حساسیت بیشتری وجود دارد، لذا لازم است که این شرکت‌ها گزارش‌های سالانه بیشتری از عملکرد خود ارائه کنند. این سخت‌گیری‌ها و الزام به ارائه گزارش‌های بیشتر باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاری در بازار بورس ریسک کمتری داشته باشد.
به عبارت دیگر، بازار فرابورس مناسب شرکت‌هایی است که هنوز شرایط لازم برای فعالیت در بازار بورس را ندارند، اما می‌خواهند از مزایای بازار سرمایه بهره ببرند. در بازار سرمایه جهانی، "فرابورس" با نام "Over the counter Market" یا بازار OTC شناخته می‌شود که به معنای خارج از بورس است.

ساختار بازار فرابورس

بازار فرابورس در ایران از ۴ بازار تشکیل شده است. این چهار بازار شامل: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز) و بازار سوم است.

بازار اول فرابورس

بازار اول فرابورس به پذیرش سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌پردازد. خرید و فروش این سهم‌ها و واحدها هم در فرابورس انجام می‌شود. نوسان قیمتی که سهام در این بازار تجربه می‌کنند، ۵ درصد بدون حجم مبنا است. شرکت‌هایی که در این بازار پذیرفته می‌شوند باید ویژگی‌هایی زیر را داشته باشند:

• یک سال از زمان ثبت شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار گذشته باشد.
• آخرین سرمایه ثبت شده آن‌ها حداقل ده میلیارد ریال باشد.
• شرکت مذکور فاقد زیان انباشته باشد.

این موارد تنها برخی از ویژگی‌های ضروری برای ورود به بازار اول فرابورس هستند.

بازار دوم فرابورس

در بازار دوم فرابورس، صرفاً سهام شرکت‌های سهام عام معامله می‌شوند. این بازار مکان معامله سهام شرکت‌های زیانده، شرکت‌های تازه تاسیس، شرکت‌های سهامی خاصی که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهام عام را دارند، و شرکت‌های کوچکی است که در بازار فرابورس پذیرفته شده‌اند. در بازار دوم، شرکت‌هایی که آخرین سرمایه ثبت شده آن‌ها حداقل یک میلیارد ریال است و مشمول ماده 141 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نیستند، معامله می‌شوند.

بازار سوم فرابورس

بازار سوم فرابورس به عنوان بازار عرضه نیز شناخته می‌شود. در این بازار، اوراق بهاداری که شرایط یا امکان پذیرش در فرابورس را ندارند به صورت عمده معامله می‌شوند. این معاملات در یک بستر امن و شفاف در بازار سوم انجام می‌شود.

بازار چهارم فرابورس ایران

بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مرتبط با معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی برگزار می‌شود. نهادها به منظور کاهش هزینه‌های مرتبط با کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.