در پیشگفتار این گزارش آمده که تدوین گزارش آذر ۱۴۰۱ شاپرک بر اساس بازنگری مستمر شاخص‌های ارائه شده در ۵ بخش اصلی صورت گرفته است:
- جایگاه شاپرک در اقتصاد ملی: بیان شاخص‌های کلان اقتصادی شاپرک
- شاخص‌های عملکردی شاپرک: تشریح عملکرد ابزارها و خدمات گوناگون شبکه پرداخت و ضریب نفوذ منطقه‌ای آنها
- کیفیت خدمات پرداخت کارتی: میزان دسترسی‌پذیری حس شده و آمادگی شبکه در پذیرش تراکنش‌های پرداخت کارتی
- بررسی عملکرد شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت: نشان دادن نتیجه فعالیت شرکت‌ها در کشور و هر استان
- بررسی عملکرد بانک‌های صادرکننده و پذیرنده: بیان میزان مساعی بانک‌های صادرکننده و پذیرنده در صنعت پرداخت الکترونیک کشور
شاخص‌های گزارش اقتصادی آذر ۱۴۰۱ شاپرک در یک نگاه
جایگاه شاپرک در اقتصاد ملی: نودمین گزارش اقتصادی شاپرک نشان می‌دهد نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی، نسبت به آخرین آمار منتشر شده، ۱۲/۴۴ درصد کاهش داشته است. این در حالیست که نسبت اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص به نقدینگی، رشد ۱/۶۸ درصدی را تجربه کرده است.
شاخص‌های عملکردی شاپرک در آذر ماه ۱۴۰۱: در این شاخص، آمار عملکردی شاپرک در دو بخش «تعداد تراکنش‌ها» و «ارزش تراکنش‌ها» بررسی شده است. آمارها بیان می‌کنند که در آذر ۱۴۰۱تعداد کل تراکنش‌های انجام شده ۳۷۶۷ میلیون تراکنش بوده و این تعداد تراکنش، ارزش ریالی حدود ۸۳۳۴ میلیارد ریال داشته‌اند.
رشد اسمی ماهانه آذر ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل نرخ منفی ۸/۱۲ درصد را تجربه کرده است. رشد حقیقی ماهانه آذر نسبت به آبان نیز منفی ۶/۰۸ درصد بوده است. رشد اسمی و رشد حقیقی آذر ۱۴۰۱ نسبت به آذر ۱۴۰۰ به ترتیب ۲۴/۷۸ درصد و ۱۵/۹۶ درصد افزایش داشته‌اند.
سهم هر یک از ابزارهای پذیرش از تعداد تراکنش‌ها، در سه رده ابزار پذیرش اینترنتی، ابزار پذیرش موبایلی و کارت‌خوان فروشگاهی، عبارتند از:
- ابزار پذیرش اینترنتی ۵/۰۱ درصد
- ابزار پذیرش موبایلی ۲/۶۵ درصد
- کارت‌خوان فروشگاهی ۹۲/۳۳ درصد
کیفیت انجام خدمات پرداخت الکترونیکی کارت: درصد تراکنش‌های موفق به کل تراکنش‌ها ۹۲/۸۳ درصد است که نسبت به ماه قبل کاهش داشته است. سهم خطاهای پرداخت در گزارش آذر ۱۴۰۱ قابل توجه است. در بین خطاهای ثبت شده، سهم خطای کاربر با ۸۷/۱۴ درصد، از بقیه خطاها بیشتر است. سهم سایر خطاهای تراکنش در ماه آذر از این قرار است: خطای صادرکنندگی ۱۱/۳۶ درصد، خطای پذیرندگی ۰/۶۷ درصد، خطای کسب و کار ۰/۶۵ درصد و خطای شاپرکی ۰/۱۸ درصد.
گزارش اقتصادی شاپرک شماره ۹۰
در آذر ماه حدود ۳۷۶۸ میلیون تراکنش با ارزش ۸۳۳۴ هزار میلیارد ریال در شبکه الکترونیک پرداخت کارت کشور پردازش شده که نسبت به آبان‌ماه ۰/۹۴ درصد در تعداد و ۸/۱۲ درصد در ارزش ریالی رشد داشته است. براساس آمارهای این شاخص، تراکنش‌های آذر ماه نسبت به زمان مشابه سال ۱۴۰۰، از نظر تعداد ۱۵/۳۷ درصد و از نظر ریالی ۲۴/۷۸ درصد افزایش را تجربه کرده است.
ارزش اسمی تراکنش‌های آذر ماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل ۸/۱۲ درصد و ارزش حقیقی تراکنش‌ها ۶/۰۸ درصد رشد کرده است. (در ارزش حقیقی تراکنش‌ها، ارزش تراکنش‌های شاپرکی بدون در نظر گرفتن اثرات تورم محاسبه می‌شود.)
در گزارش شاپرک، جدول مقایسه رشد حقیقی و اسمی نقطه به نقطه ارزش تراکنش‌های شبکه شاپرک، رشد ۲۴/۷۸درصدی ارزش اسمی تراکنش‌ها را نشان می‌دهد. شاپرک این رشد را شاهدی برای افزایش استقبال عمومی از پرداخت الکترونیکی معرفی کرده است. در کنار این مقیاس، ارزش حقیقی تراکنش‌ها در این ماه نسبت به آذر سال گذشته ۱۵/۹۶ درصد کاهش داشته است.
تعداد ابزارهای شاپرکی در مجموع نسبت به آبان ماه ۲/۹۲ درصد رشد کرده که دلیل این تغییر، افزایش ۲/۴۳ درصدی تعداد ابزارهای کارت‌خوان فروشگاهی است. ابزارهای پذیرش اینترنتی در آذرماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه گذشته ۱۰/۹۳ درصد رشد کرده و تعداد ابزارهای پذیرش موبایلی نیز در مدت مشابه با کاهش ۰/۰۸درصدی مواجه شده است.
آمارهای آذرماه ۱۴۰۱ نشان می‌دهند که در این ماه از ۱۰ هزار تراکنش، ۹۲/۸۳ درصد آنها موفق و ۷/۱۷ درصدشان ناموفق بوده است. تعداد کل تراکنش‌های ناموفق آذر ۱۴۰۱، ۳/۵۳ درصد و تعداد کل تراکنش‌های موفق ۰/۹۴ درصد رشد داشته است.
تعداد تراکنش‌های ناتمام آذرماه ۱۴۰۱ نسبت به آبان ماه، ۳۱/۴۶ درصد افزایش پیدا کرده است. همزمان با رشد ۰/۹۴درصدی تعداد تراکنش‌های موفق آذر ماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل، نسبت تراکنش‌های ناتمام به کل تراکنش‌های موفق در این ماه نسبت به ماه گذشته ۰/۰۰۳۱ درصد رشد داشته است.
عملکرد سازمان‌ها و شرکت‌های پرداخت در ماه آذر
در این بخش از گزارش، با مطالعه شاخص‌های عملکرد تعدادی و مبلغی شرکت‌ها در کل، همچنین به تفکیک هر یک از ابزارهای پذیرش و نوع خدمت، تصویری کلی از وضعیت آنها در صنعت پرداخت الکترونیکی کارت ارائه شده است.
در شاخص سهم تعدادی تراکنش‌ها، «به‌پرداخت ملت» با سهم ۱۹/۵۱درصدی در جایگاه اول قرار گرفته است. در مؤلفه سهم مبلغی هم این شرکت مانند ماه گذشته از رتبه اول پا پس نکشیده و با سهم ۱۹/۹۶درصدی از مبلغ تراکنش‌ها بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. در این ماه اختلاف سهم مبلغی شرکت پرداخت‌الکترونیک سامان، دومین شرکت بازار، با این شرکت حدود ۳ درصد است. این شاخص در مؤلفه تعدادی، رقمی معادل ۰/۰۷ درصد گزارش شده است.
مقایسه عملکرد شرکت‌های پرداختی در این ماه و ماه گذشته نشان می‌دهد در مؤلفه سهم تعدادی، میان دو شرکت به‌پرداخت ملت و پرداخت الکترونیک سامان جابه‌جایی رخ داده است. در مؤلفه سهم مبلغی هیچ جابه‌جایی‌ای میان شرکت‌های پی‌اس‌پی اتفاق نیفتاده است.
در پاپین جدول ۱۲تایی، اگرچه تغییری در رتبه‌بندی صورت نگرفته، اما پرداخت نوین در بخش مبلغ و تعداد تراکنش توانسته رشد بیشتری را نسبت به ماه قبل در مقایسه با سایر رقبا تجربه کند.
بیشترین اختلاف بین سهم تعدادی تراکنش‌های ابزار پذیرش کارت‌خوان فروشگاهی با ۰/۲۶ درصد کاهش به شرکت تجارت الکترونیک پارسیان تعلق دارد. به‌پرداخت ملت با ۰/۶۶ درصد افزایش، بالاترین اختلاف را بین سهم تعدادی تراکنش‌های ابزار پذیرش اینترنتی از آن خود کرده است. بیشترین اختلاف بین سهم تعدادی تراکنش‌های ابزار پذیرش موبایلی با ۱/۲۱ درصد کاهش به آسان‌پرداخت پرشین تعلق دارد. عملکرد دو شرکت الکترونیک دماوند و فراپردازان آروند امید به‌‌گونه‌ای است که کمترین مبلغ و تعداد تراکنش‌های ابزارهای پذیرش مختلف را از آن خود کرده‌اند.
سهم بانک‌های پذیرنده در گزارش اقتصادی شاپرک
این بخش شاخص گستره فعالیت هر یک از بانک‌ها در پذیرش تعداد و مبلغ تراکنش‌های پشتیبانی‌شده در شبکه شاپرک را نشان می‌دهد. در نمودارهای مربوطه ۹ بانک نخست با بالاترین سهم تعدادی و مبلغی در شبکه پرداخت آورده شده و سایر بانک‌ها در نمودار تحت عنوان «سایر» آمده‌اند.
بانک ملت با سهم ۱۷/۶۸درصدی از تعداد تراکنش‌ها و سهم ۱۷/۹۵درصدی از مبلغ تراکنش‌ها، همچنان با اختلاف، بالاترین سهم از پذیرش تراکنش‌های بازار را به خود اختصاص داده و در جایگاه نخست بین تمام بانک‌های پذیرنده قرار گرفته است.
نودمین گزارش اقتصادی شاپرک مربوط به آذر ۱۴۰۱ را می‌توانید به طور کامل در اینجا ملاحظه کنید