نخستین جلسه کارگروه اگروفود اتاق فکر همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان، توسط دبیرخانه این اتاق فکر با حضور کارشناسان و فعالان این حوزه در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد و زمینه‌های توسعه همکاری در زمینه کشاورزی و محصولات غذایی مورد بررسی قرار گرفت و توصیه شد این حوزه به دلیل افزایش سطح کیفی محصولات و رقابت بالا در بازار مواد غذایی، بیشتر مدنظر کارشناسان و پژوهشگران قرار گیرد.
به گزارش تریبون‌نیوز، به نقل از روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران، در ابتدای این جلسه، امیررضا نوبخت از اعضای این اتاق فکر، گزارشی از میزان و نوع محصولات صادراتی و وارداتی در حوزه کشاورزی و غذایی، بازیگران بزرگ صنعت غذا و کشاورزی، چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان، توزیع‌کنندگان محصولات غذایی، فرصتهای تجاری با ایران ارائه کرد و نمایشگاه‌های تخصصی اگروفود را مورد بررسی قرار داد.
طبق این گزارش، عمده محصولات کشاورزی عربستان ذرت، دانه سویا، برنج و یونجه بوده و محصولات وارداتی غذایی آن نیز شامل محصولات لبنی، محصولات فرآوری شده و روغن‌های خوراکی است. میزان واردات مواد غذایی عربستان در سال 2022 حدود 3 میلیارد دلار بوده و این نشان‌دهنده وابستگی عربستان به بازار جهانی برای تامین محصولات غذایی است.
نوبخت، با اشاره به برنامه چشم‌انداز 2030 عربستان توضیح داد: «این کشور در تلاش است تا وابستگی خود را به بازار جهانی کاهش داده و به استقلال برسد بنابراین شاهد سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در این صنایع هستیم و این می‌تواند برای بنگاه‌های با تجربه ایرانی فرصتی باشد تا بتوانند با ایجاد واحد‌های تولیدی در کشور مقصد و انتقال دانش خود با وجود سرمایه‌گذاری‌های دولت عربستان تولید در این کشور را آغاز کنند. دستیابی به چنین هدفی نیازمند بهبود روابط سیاسی میان دو کشور بوده تا زمینه ایجاد چنین روابطی فراهم شود.»
این فعال اقتصادی در ادامه به فرصت‌ها و موانع جهت ایجاد مسیر تجاری بین دو کشور اشاره کرد که از مهم‌ترین موانع برای ورود به بازار عربستان استانداردهای سختگیرانه SFDA است که تما‌می طرفین تجاری ملزم به دریافت آن هستند.
در ادامه عبدالله احمدی، مدیر پروژه اتاق فکر همکاری‌های ایران و عربستان، به اهمیت روزافزونی که عربستان به نمایشگاه‌های داخلی خود می‌دهد، اشاره کرد و حضور در این نمایشگاه‌ها را فرصتی دانست که فعالان اقتصادی می‌توانند شرکای عربستانی را ملاقات کنند. او با اشاره به اینکه کشور عربستان ثروتمند است و در نگاه اول ممکن است به نظر برسد که نیازی به سرمایه طرف ایرانی ندارد، ادامه داد: «سرمایه‌گذاری مورد نیاز عربستان را صرفاً از جنس مالی نیست بلکه فناوری، دانش فنی (know-how)و تجربه تولید هم موضوع مهمی است که عربستان به آن نیاز دارد.»
او گفت: «اگر در این بخش بتوان رسته یا زیررسته‌هایی را یافت که در آن رقابت‌پذیر هستیم، می‌توان زمینه همکاری را شکل داد و در فازهای بعدی به همکاری‌های گسترده‌تر مانند مشارکت در برخی زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای فکر کرد.»
رقابت در بازار محصولات غذایی ویژه گردشگران در عربستان
در ادامه، رئیس کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران که در این نشست حضور داشت عنوان کرد که به دلیل افزایش رفاه و سطح درآمد مردم عربستان رقابت در آن بازار در سطح بسیار بالاتری قرار گرفته و نوع و کیفیت محصولات تفاوت زیادی با کشور‌هایی نظیر افغانستان، پاکستان و عراق دارد که در سالهای اخیر مقاصد صادراتی ایران بوده‌اند.
حسن فروزان‌فرد، با اشاره به ضرورت تفکیک میان مصرف محصولات غذایی در دو بخش محلی و گردشگری، گفت: «به دلیل گسترش صنعت گردشگری در عربستان، تقاضا برای محصولات غذایی برای این بخش افزایش خواهد یافت و پاسخگویی به این مصرف می‌تواند فرصتهای برای فعالان اقتصادی ایرانی ایجاد کند.»
او سرمایه‌گذاری را نیازمند آرامش و امنیت دانست و وجود نظم سازمانی و ارائه طرح‌های توجیهی قابل قبول و ثبات در روابط سیاسی بین دو کشور را از الزامات جذب سرمایه برشمرد. او به شرکتها پیشنهاد کرد که چنانچه موقعیتی برای سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارشان برای طرف عربستانی وجود دارد، از هم‌اکنون به فکر باشند و طرح امکان‌پذیری که قابل ارائه باشد و حداقل‌های استانداردهای بین‌المللی را داشته باشد، آماده کنند.
این عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران با اشاره به شرایط دشواری که به بخش خصوصی تحمیل شده است، گفت: «بخش خصوصی وقتی می‌خواهد وارد تعامل شود باید اطلاعاتی از خود آماده کرده باشد تا طرف مقابل را به این جمع‌بندی برساند که با یک فرد صاحب صلاحیت و آماده کار و مطلع روبه‌رو است. بنابراین در حوزه سرمایه‌گذاری باید از مشاوران کمک گرفت و از آنها خواست گزارش‌هایی در مورد شرایط سرمایه‌گذاری در عربستان آماده کنند.»
فروزان‌فرد افزود: «قطع روابط بانکی و عدم دسترسی به ال‌سی ما را بر آن می‌دارد که در تشخیص مزیت‌های نسبی ریزبینانه‌تر و دقیق‌تر عمل کنیم. ممکن است در حالت عمومی موقعیتی را مزیت نسبی بدانیم ولی به دلیل شرایط خاصی که با آن مواجه هستیم و هزینههای جنبی صادرات، از آن مزیت دور بمانیم. تولیدکننده معمولا زمینه‌ها، تخصص، امکانات و زمان لازم برای درک همه ظرفیت‌های صادرات را ندارد. بنابراین ما در کشور با تولیدکنندگانی مواجه هستیم که قصد صادرات دارند. اما این نوع از صادرات معمولا زمینه شکل‌گیری برند مناسب را در بازار صادراتی فراهم نمی‌کند.»
او افزود: «اگر نمونه‌های موفق بین‌المللی در صادرات به ویژه در صنایع غذایی را بررسی کنیم، تعداد محدودی برند صادراتی مشاهده می‌شود که توانایی مدیریت صادرات دارند و در تعامل با آنها تعداد زیادی تولیدکننده وجود دارند که استانداردهای لازم را برآورده کرده و به آن شرکت مدیریت صادرات قدرت می‌بخشند که بتواند در سطح بین‌المللی مذاکره و رقابت کند.»
او پیشنهاد کرد که از شرکت‌های مدیریت صادرات موفق دعوت شود که در اتاق فکر حضور یابند. این شرکتها تجربه برندسازی، ثبت برند و بازارسازی را که برای یک تولیدکننده به تنهایی توجیه اقتصادی ندارد، در اختیار دارند.
در ادامه عبدالله احمدی، مدیر سرمایه‌گذاری مرکز سرمایه‌گذاری اتاق تهران، هم با اشاره به تفاهمنامه اخیر اتاق تهران با کانون مشاوران اعتباری و سرمايه‌گذاری بانکی گفت که برنامه‌هایی برای استفاده از ظرفیت‌های کانون برای همکاری در این حوزه تدارک دیده خواهد شد. در بخش پایانی این نشست نیز سایر حاضران به طرح دیدگاه‌ها و نظرات خود از جمله توجه به سلیقه مشتریان در عربستان، تلاش بسیار برای حفظ ثبات قیمت و استاندارد، دعوت از بازیگران کلیدی اقتصاد عربستان در نمایشگاه اگروفود ایران، توجه به کشاورزی هوشمند و انتقال دانش از عربستان به ایران پرداختند.